نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
در بافت کهن خیابان انقلاب یا همان «تبریز خیاوانی»، گذری قدیمی وجود دارد که نامش با تاریخ، سیاست و شجاعت مردم خوی گره خورده است؛ کوچه حاتم‌خان.
این کوچه که امروز دیگر کوچه نیست و برای خودش خیابانی شده است، نه یک معبر معمولی که بخشی از حافظه جمعی دارالصفای خوی و یادگار یکی از مهم‌ترین سرداران خاندان دنبلی است.
حاتم‌خان که بود؟
محمدامین ریاحی در صفحه ۳۱۹ کتاب تاریخ خوی به نقل از روضه‌الصفا در معرفی حاتم خان آورده است: «حاجی حاتم خان پسر سلمان خان، برادر و سپهسالار احمدخان بود. در جنگ‌های ایران و روس به سرکردگی گروهی شرکت داشت و چند بار حکومت خوی را یافت. در ۱۲۵۳ همراه میرزا مسعود وزیر امور خارجه، هنگام فوت پادشاه انگلیس و جلوس ملکه ویکتوریا از طرف دولت ایران برای اظهار تسلیت و تبریک، نزد وزیر مختار انگلیس رفت . و او غیر از حاتم خان پسر ابراهیم خان است که مالک چند روستا در منطقه قطور بود . هنوز کوچه ای به نام او در خوی معروف است.»
از املاک و آثار حاتم‌خان در خوی می‌توان به محل دبستان هدایت واقع در «مدرسه دالانی» در همین کوچه و زمین دبیرستان خسروی در کوچه پست اشاره کرد.
خاندان اصیل کوچه حاتم خان
در روزگار نه چندان دور، کوچه حاتم‌خان با بن بست های گونه‌گون و سکونت خاندان اصیل و بنامی چون نادربابایی، جعفرزاده، عالی‌نژاد، دلخواه، حکیمی، برگشادی، قرآنی، صدقیانی، رکنی، بهاریفر، وحدت‌خواه، آهویی، عابدی، هوشمند و … روزگاری منظره‌ای دلنشین و آرامبخشی داشت؛ ردیف‌های دیوارهای کهن کاهگلی و گاه آجری و جوی آبی که از میان کوچه می‌گذشت و شاخه‌های درختانی که از حیاط خانه‌ها به فضای کوچه خم شده بود.
با گذشت زمان، این تصویر خاطره‌انگیز به مرور رنگ باخت، بافت قدیمی فرسوده شد و مسیر دلنواز «تبریز خیاوانی» تا کوچه‌های صابونچی و امین‌دیوان و تلگراف به گره‌ای ترافیکی در مرکز شهر تبدیل گردید و علیرغم این مشکلات، هنوز بسیاری از این خانواده‌ها، همچنان ساکن این گذرگاه باقی مانده‌اند.
آغاز نهضت مسیرگشایی و بازآفرینی کوچه حاتم‌خان
با روی کار آمدن دوره جدید مدیریت شهری، شهرداری خوی تصمیم گرفت کوچه حاتم‌خان را به عنوان یکی از محورهای مهم طرح بازآفرینی معابر هسته مرکزی در اولویت قرار دهد. هدف، هم احیای این گذر تاریخی و هم رفع گره‌های ترافیکی خیابان انقلاب بود.
در سال ۱۴۰۲، واحد املاک شهرداری با اجرای برنامه‌ای فشرده، اقدام به تملک و آزادسازی چندین پلاک در مسیر کرد. این اقدام بخشی از پروژه گسترده‌تری بود که همزمان در معابر دیگری مانند امین دیوان و تلگراف نیز اجرا می‌شد. به گفته مسئولان، تنها دو ملک برای تکمیل آزادسازی باقی مانده بود که مذاکرات برای خرید آن‌ها آغاز شد. همچنین در همان سال، سازمان عمران و بازآفرینی فضاهای شهری، طرح اصلاح و بهسازی این کوچه را به تصویب رساند.
اجرای عملیات عمرانی در سال ۱۴۰۳
فروردین ۱۴۰۳، عملیات اجرایی با خاکبرداری، زیرسازی، آماده‌سازی و جدول‌گذاری این معبر آغاز شد. اردیبهشت‌ماه، شهردار اعلام کرد که مسیر کوچه حاتم‌خان به طور کامل آزادسازی شده و عملیات آسفالت‌ریزی به زودی آغاز می‌شود. این پروژه به صورت شبانه‌روزی و با بسیج کامل ماشین‌آلات و نیروهای عمرانی پیش رفت.
خرداد ۱۴۰۳، پس از اتمام جدول‌گذاری و کانال‌کشی، آسفالت‌ریزی معابر آغاز شد و تا تیرماه ادامه یافت. مرداد همان سال، آخرین پلاک باقی‌مانده به مساحت ۲۶ و نیم مترمربع، با هزینه‌ای بالغ بر ۴۴ میلیارد ریال تملک شد تا رسماً مسیرگشایی کامل کوچه حاتم‌خان محقق شود. این تملک‌ها بخشی از هزینه‌های کلان مدیریت شهری بود که طبق گزارش‌ها، میزان تملک و مسیرگشایی در این دوره ۳۰ برابر مجموع ۳۰ سال گذشته بوده است.
تکمیل و بهره‌برداری
شهرداری خوی پس از اتمام عملیات عمرانی، کوچه حاتم‌خان را با زیرسازی استاندارد، آسفالت‌ریزی تازه، جدول‌گذاری منظم و بهسازی شبکه آب‌های سطحی تحویل شهروندان داد و امروزه این اقدام باعث بهبود عبور و مرور، کاهش بار ترافیکی خیابان انقلاب، و ایجاد ارتباط روان میان بخش‌های مختلف هسته مرکزی شهر شده است.
اهمیت شهری و فرهنگی پروژه
در حقیقت، شهرداری خوی با احیای کوچه حاتم‌خان به عنوان یکی از کهن‌ترین گذرگاه‌های شهر، پیوندی میان گذشته و امروز ایجاد کرده است؛ هم نام سرداری از این دیار زنده شده است که هم در میدان نبرد و هم در عرصه دیپلماسی، برای ایران و خوی افتخار آفریده و هم، امروز رهگذران از معبری عبور می‌کنند که هم به‌روز و ایمن است و هم همچون موزه‌ای زنده، هویت تاریخی شهر را زنده نگه داشته است.
خیابان حاتم‌خان؛ مسیری به وسعت تاریخ خوی
رئیس، اعضای شورای اسلامی شهر و شهردار خوی به مناسبت هفته نیروی انتظامی پیام تبریک صادر نموده و این هفته را گرامی داشتند.
رضا موسی خانی معاون امور زیربنایی و ترافیک شهردار خوی گفت: همزمان با بازگشایی مدارس، عملیات آسفالت‌ریزی در ۹ مدرسه خوی به پایان رسید تا دانشآموزان سال تحصیلی تازه را در محیطی ایمنتر آغاز کنند.
یادش بخیر از وقتی تاتی تاتی راه رفتن را آموختم تا زمانیکه قدم به مدرسه بگذارم شب های چله و دیدارهای نوروزی چشم به در می دوختم که آقا مصطفی شاگرد پدرم به دیدارمان بیاید...
حجتالاسلام قاسمخانی، امام جمعه خوی، در خطبههای این هفته با تأکید بر حفظ دستاوردهای ملی هستهای، هرگونه مذاکرهای که با پذیرش شروط سهگانه آمریکا همراه باشد را «دیکته و تحمیل» دانست و قاطعانه اعلام کرد جمهوری اسلامی ایران، نه لیبی و نه سوریه است.